Sunday, March 27, 2016

ඔබත් හිතේ එලාම් ඔරලෝසුවෙන් වැඩ අරගෙන තියෙනව ද?


පසුගිය දිනක යම් ප්‍රදේශයකට යාම සඳහා පාන්දර 3ට පමණ ඇහැරීමට මට අවශ්‍යව තිබුණි. ඒ සඳහා, මා ජංගම දුරකතනයෙන් එලාම් එක සකස් කළෙමි. නමුත්, පුදුමයකි. හරියටම පාන්දර 3.00ට විනාඩි පහක් පමණ තිබියදී මට ස්වාභාවිකවම ඇහැරුණි. සැබවින්ම, මෙවැනි අත්දැකීමක් විඳි පළමු අවස්ථාව මෙය නොවේ. 

විස්මිත මනසේ එලාම් ක්‍රියාකාරීත්වය මා බහුල වශයෙන්ම අත් විඳි කාලය නම් මා සාමාන්‍ය පෙළ සහ උසස් පෙළ විභාගවලට පාඩම් කළ කාලයයි. එම කාලයේදී සාමාන්‍යයෙන් රාත්‍රී 11.00ට නින්දට ගිය මම පාඩම් කිරීම සඳහා පාන්දර 3.00ට නොවරදවාම ඇහැරුණි. මෙය මාස තුනක පමණ කාලයක් තිස්සේම නොකඩවා මා ක්‍රියාත්මක කළ දෙයකි. 

නමුත්, එම කාලය තුළ එලාම් එක වැදීමෙන් පසු මා ඇහැරුණේ මුල් කාලීන සතියක් පමණය. ඉන්පසු, එලාම් එක හඬලන්නට විනාඩි දෙක තුනකට පෙර නොවරදවාම මට ස්වාභාවිකව (ස්වයංක්‍රීයව) ඇහැරිය හැකි විය.

සැබවින්ම මෙය සිදු වන්නේ කෙසේ ද?

මේ පිළිබඳව පර්යේෂණ කළ ජර්මනියේ ලුබෙක් විශ්වවිද්‍යාලයේ මහාචාර්ය ජැන් බෝන් මහතාට අනුව, අපේක්ෂිත වෙලාවට ඇහැරීම සඳහා මිනිස් මනසට අභ්‍යන්තර එලාම් ඔරලෝසුවක් ලෙස ක්‍රියාත්මක වීමේ අපූරු හැකියාවක් ඇත. එය සිදු වන්නේ adrenocorticotropin සහ cortiso නමැති දිවා කාලයේ ආතතිය පාලනය කිරීම සඳහා නිකුත් කෙරෙන හෝර්මෝන දෙකෙහි ක්‍රියාකාරීත්වයෙනි. 

ඇහැරීමට අපේක්ෂිත වෙලාවට පැයකට පමණ පෙර සිට වැඩි වශයෙන් මේ හොර්මෝන නිකුත් වෙන්නට පටන් ගනී. ඒ ඇහැරීමේ ආතතියට (Stress of waking) ප්‍රතිචාර දැක්වීමක් වශයෙනි. ඒ අනුව, ඇහැරීමට අපේක්ෂිත වෙලාවට විනාඩි පහකට- දහයකට පෙර, නැතිනම් හරියටම එම වෙලාවටම ස්වාභාවිකව අප ඇහැරීමට ලක් වේ. වඩාත් වැදගත් දෙය නම්, මෙය ක්‍රියාත්මක වන්නේ නින්දට යාමට පෙර අප ඇහැරීමට අපේක්ෂා කරන වෙලාව පිළිබඳව මනා සිහියෙන් මනසට නිසි සේ සන්නිවේදනය කළහොත් පමණක් වීමයි. 

මගේ හැඟීම නම්, විද්‍යාව හා තාක්ෂණය පෙරට වඩා දියුණු මේ කාලයේ ශරීරයේ අවයව සහ එහි ක්‍රියාකාරීත්වය පිළිබඳව අප කොතරම් දැනුමින් පොහොසත් වුව ද, මිනිස් මනසේ විස්මිත ක්‍රියාකාරීත්වය පිළිබඳව නම් අප තවමත් දැනුමින් දුප්පත් බවය. 

නමුත්, මනසේ ක්‍රියාකාරීත්වය පිළිබඳ දැනුම අනාගතයේදී වඩාත් පුළුල් වන්නට පුළුල් වන්නට ඇතැම් විට අප සිහිනෙන්වත් නොසිතන මට්ටමේ මනස හා භෞතික උපකරණ ඒකාබද්ධ වූ තාක්ෂණික ඉසව්වන්ට විද්‍යාව අපව නිසැකවම රැගෙන යනු ඇත. 

Friday, March 25, 2016

කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව - 7


මානව ශිෂ්ටාචාරයේ පදනම් සාධකය ජලයයි......


මිහිමත මිනිසාගේ ආරම්භය ඇති වූයේ යම් දිනක ද, එදින පටන්ම ජලය තරම් මානව ශිෂ්ටාචාරයේ පැවැත්ම සහ හැඩගැස්ම තීරණය කළ අන් යමක් මේ මිහිමත නොමැති බව අවිවාදිතය. 

ඉන්දු නිම්න, මොසපොතේමියානු, ඊජිප්තු ආදී පැරැණි කුමන ශිෂ්ටාචාරයක් ගත්ත ද, ඒ සෑම ශිෂ්චාචාරයකම ආරම්භය සනිටුහන් වී ඇත්තේ ගංගා නිම්න ආශ්‍රිතවය. එනම් ජලය ආශ්‍රිතවය. 

ආදිකාලීන මිනිසා දඩයමින් කෘෂිකර්මාන්තයට මාරු වීමත් සමගම මිනිසා සහ ජලය අතර සම්බන්ධය තවත් වැඩි විය. 

ස්වාභාවික ඇළදොළ ගංගා කරා සේන්දු වී, ඒ සමීපස්ථ ප්‍රදේශයන්හි කෘෂිකර්මාන්තයේ සහ පශුපාලනය ආදී වෙනත් ජීවනෝපායන්හි යෙදෙනවාට අමතරව, තමන්ට රිසි ස්ථාන කරා භුමියේ වාසිය ප්‍රයෝජනයට ගනිමින් වාරි මාර්ග ඔස්සේ ජලය ප්‍රවාහනය කිරීමට සහ වැව් අමුණු ඉදිකර ජලය රැස් කර තබා ගැනීමට මිනිසා පසුකාලීනව කටයුතු කළහ. 

අපේ රට ද ඉපැරණි වාරි සංස්කෘතියකට උරුමකම් කියන රටකි. පැරැණි සහ නූතන වාර්මාර්ග යෝජනා ක්‍රමවලින් ප්‍රතිලාභ අදදු අප රටේ ජනතාව භුක්ති විඳිති. 

වළව වම් ඉවුර නව සංවර්ධන යෝජනා ක්‍රමය ද ප්‍රමාණවත් ජල පහසුකම් නොමැති සහ ජනාවාසකරණය නොවූ හම්බන්තොට දිස්ත්‍රීක්කයේ තෝරාගත් ප්‍රදේශ කරා උඩවළව ජලාශයේ සිට ඇළ මාර්ග ඔස්සේ ජලය ප්‍රවාහනය කරමින්, අලුතින් ඉදි කෙරුණු වැව්වල ජලය එක්රැස් කරමින් එම ප්‍රදේශ කෘෂිකර්මාන්තයට සහ මිනිස් වාසයට උචිත තත්වයට පත් කිරීම සඳහා දියත් කෙරුණු ව්‍යාපෘතියකි. 







මේ ව්‍යාපෘතියේ වැඩ අවසන් කර ජනතා අයිතියට පත් කර තවමත් ගතවී ඇත්තේ වසර 10කට නොඅඩු කාලයකි. එමනිසා, තවමත් මේ ප්‍රදේශ සම්පූර්ණයෙන්ම පාහේ ජනාවාස වී නොමැති වුව ද, ජනගහණ වර්ධනය සහ භූමියේ ඉඩකඩ ක්‍රමිකව සීමිත වීමත් සමගම තව අවුරුදු 10ක් පමණ යන විට සැළකිය යුතු මට්ටමින් ජනාවාස වෙනු ඇති බවට කිසිදු සැකයක් නැත. 

ඒ අනුව, කාලයාගේ ඇවෑමෙන් ක්‍රමිකව මංමාවත්, කඩපොළවල්, පාසැල්, ඉස්පිරිතාල ආදී යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය වී, මේ ප්‍රදේශ ද නාගරීකරණය වනු ඇත. 

ඒ සඳහා මූලෝපකාරී ප්‍රධාන සාධකය වන ජලය දැනටමත් මේ ප්‍රදේශයෙහි සුලභ නිසා එය කඩිනම් වනු ඇත. එය මන්දගාමී කරවන යම් දෙයක් වේ නම්, ඒ මේ ප්‍රදේශයෙහි පවතින අලි ප්‍රශ්නය පමණි. 

පහතින් මෙහි ඉතිරි ලිපිත් කියවන්න.

මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 1 (
පලු ගසේ පැල මත රැයක්....)

මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 2 (
අලි මදිවට හරක්...)


මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 3 (
අලින්ට වැට...)


මිනිස් වාසයක් නැති අලි ගණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 4 (
මැදියම් රැයේ අලියෙකු සමග සටනක්.....)


අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 5 (
යමින් ගමන් කැලෑ ගෙඩි කමු...)


කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 6 (
මිනිසුන්ගේ ධෛර්යය අලින්ටම යට වෙලා යයි ද?)


කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව - 7 (මානව ශිෂ්ටාචාරයේ පදනම් සාධකය ජලයයි.....)

කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 8 (අලින්ගෙ හයියට යට මිනිස්සු විතරක් නෙමෙයි...)


කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 9 (මාස තුනක මහන්සියේ කූටප්‍රාප්තිය....)

Wednesday, March 16, 2016

කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 6

මිනිසුන්ගේ ධෛර්යය අලින්ටම යට වෙලා යයි ද?

වළව වම් ඉවුර නව සංවර්ධන යෝජනා ක්‍රමය යටතේ සංවර්ධිත හම්බන්තොට තිස්සපුර ප්‍රදේශය මීට වසර දෙකකට එපිට වනතෙක්ම එකදු පාලු ඉඩමක් හෝ දැකිය නොහැකි තරමට සරුසාර කෘෂියායක්ව පැවතුණි. 

නමුත්, අද මේ ප්‍රදේශයෙහි ඇතැම් යායවල්වල වගා කෙරෙන ඉඩම් ප්‍රමාණයට වඩා නොකෙරෙන ප්‍රමාණය වැඩිදෝ කියා සිතෙන තරමට පාලු ඉඩම් ඇත. එසේ නොවන සරුසාර යායවල් ද මේ ප්‍රදේශයෙහි නැතුවා නොවේ. ඒ එම යායවල්වල ගොවිතැන් කරන ගොවීන්ගේ අප්‍රහතිහත ධෛර්යය සහ කැපවීමට පින්සිදු වෙන්නටය.

අලින්ගෙන් වගාබිම් ආරක්ෂා කර ගැනීමට යොදන ධෛර්යය හීන කරගත් ඇතැම් ගොවීන්, තම වගාබිම් වල් වැදෙන්නට ඉඩහැර තම නිවාස ආසන්නයේ අලි කරදරය නැති ඉඩමක් කඩමක් බද්දට ගෙන හෝ වගා කරන්නට පෙළඹ තිබේ. 

අලින්ගෙන් මහත් සේ කරදර සිදු වන මේ ප්‍රදේශයෙහි කෘෂි යායක දෙතුන් දෙනෙකු පමණක් කුඹුරු සහ වෙනත් ගොඩ වගා කරන විට මුහුණ පාන්නට සිදුවන ගැහැට ඉමහත්ය. 

කුරුල්ලන්ගෙන් වන හානිය ගැන වුව ද එසේමය. වී වැපුරූ පසු පැල වී අහුලා කන්නටත්, ගොයම කිරි වැදුණු පසු ඒවා කන්නටත් කුඹුරට පාත් වෙන කරුලු රෑනක සාමාන්‍යයෙන් කුරුල්ලන් 1000ත් 2000ත් අතර සිටිති. කිහිප දෙනෙකු පමණක් කුඹුරු කරන විට, එවැනි කුරුළු රංචු වලින් වන හානිය ඉතා වැඩිය. 

කෙසේ වුව ද, මිනිසුන්ගේ ධෛර්යය එක වගේ නැත. වරක් අලි නිසා විශාල පාඩුවක් විඳින්නට සිදු වූ විට, යළිත් එහි වගා කරන්නට ශ්‍රමය සහ ධනය යොදවන්නට ඇතැම් මිනිසුන් පසුබට වෙති. එය ඔවුන්ගේ පැත්තෙන් අසාධාරණ තීරණයක් ද නොවේ. 

අක්කර හතාර හමාරකින්  යුත් මේ කුඹුරු යාය ද අද මුහුණ පා සිටින්නේ එකී නීරස සත්‍යයටය. දිවා කාලයට කුරුල්ලන්ගෙන් ද, රාත්‍රියට අලින්ගෙන් ද බේරා ගැනීමට විශාල සටනක් කිරීමට සිදුව ඇත. 

දැනට හොඳින් පීදී ඇති මේ කුඹුරු යාය අස්වනු කපා ගෙට ගන්නා තෙක් සුළඟට ළෙළදෙමින් අසිරි මවමින් තිබෙන නමුත්, මේ යාය වටා ඇති කෘෂි ඉඩම් සියල්ලම පාහේ මෙවර පාලුවට ගොස් ඇත.  



පාලුවට ගිය අසල්වැසි ඉඩමක්

එහෙත්, මේ ලිපි පෙළට මාතෘකාගත කුඹුරු යායට කි.මී.1ක් පමණ ඉහත්තාවට වන්නට පිහිටි ප්‍රදේශයෙහි නම් පාලු ඉඩම් නැති තරමට කුඹුරු සහ කෙසෙල් වගාව සරුවට කෙරේ. එහි ඉඩම් හිමි ගොවීන් සැවොම පාහේ තම වගාවන් වටා විදුලිය දමා ගෙන, ඉතා ධෛර්යයෙන් වගාකෙරුවාව සිදු කරති. 







මේ ප්‍ර දේශයෙහි පොළොවෙහි ඇති සරුසාරත්වය මේ පොල්ගස් මෙතරම් කෙටිකලකින් පීදීමෙන් පෙනේ.




මෙලෙස කෙසෙල් සහ පොල් ගස් උස් මහත් කර පරිස්සම් කරගැනීම සඳහා සෑම ඉඩමක් වටාම කම්බි ඇද විදුලිය දැමීමට ගොවියන් කටයුතු කරති. එසේ කළ ද, ගස් උඩ සකස් කළ පැලවල් මතට වී සුපරීක්ෂාවෙන් රැය පහන් කරන්නට ද ඔවුන්ට සිදු වේ. 



මේ සියල්ලට දියවර සැපයෙන්නේ වළව වම් ඉවුර නව සංවර්ධන යෝජනා ක්‍රමය යටතේ ඉදි කෙරුණු මෙවැනි වැව් වලිනි.



වැවේ සිට ජලය ඉඩම් වෙතම රැගෙන යාම සඳහා මෙවැනි කොන්ක්‍රීට් ඇලවල් සකස් කර ඇත.


එසේ වුව ද, අක්කර හතර හමාරකින් යුත් මාතෘකාගත මේ කුඹුරු යාය අවට පාලුවට ගොස් ඇති ආකාරය රක්ෂිතය මායිමේ ඇති වැව් බැම්මේ සිට බැලූ විට දිස්වන්නේ මෙසේය. මැද රවුම් කර ඇත්තේ එකී කුඹුරය.


නමුත්, මෙවර වගා නොකෙරුව ද, මේ කුඹුරු යාය ආසන්න ඉඩම් හිමි ඇතැම් ගොවීන් මෙහි ගොවිතැන් බත් කෙරුවාව සපුරා අත් හැර නොමැති බව දැනට ඉදිකරමින් පවතින මෙවැනි ස්ථිර ඉදිකිරීම්වලින් පෙනේ. 



ගස් උඩ පැල වෙනුවට කෝන්ක්‍රීට්වලින් ඉදි කෙරෙන මෙවැනි ඉදිකිරීම් පවා අලින්ට විනාශ කළ නොහැකි දේවල් නොවේ. මෙහි බිම් කණු වටා උල්ව සිටින සේ කම්බි කූරු ඔබ්බවා ඇත්තේ අලියාට ඇඟෙන් තල්ලු කිරීමට හෝ හොඬවැල දමා ඇදීමට නොහැකි වන ලෙසය.

කොතරම් සශ්‍රීක පසක් හිමි වුව ද, අලි කරදරය බහුල මේ ප්‍රදේශයෙහි වගා කෙරුවාවේ අනාගතය කාලය විසින්ම විසඳනු ඇත.


පහතින් මෙහි ඉතිරි ලිපිත් කියවන්න.

මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 1 (
පලු ගසේ පැල මත රැයක්....)

මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 2 (
අලි මදිවට හරක්...)


මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 3 (
අලින්ට වැට...)


මිනිස් වාසයක් නැති අලි ගණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 4 (
මැදියම් රැයේ අලියෙකු සමග සටනක්.....)


අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 5 (
යමින් ගමන් කැලෑ ගෙඩි කමු...)


කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 6 (
මිනිසුන්ගේ ධෛර්යය අලින්ටම යට වෙලා යයි ද?)


කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව - 7 (මානව ශිෂ්ටාචාරයේ පදනම් සාධකය ජලයයි.....)

කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 8 (අලින්ගෙ හයියට යට මිනිස්සු විතරක් නෙමෙයි...)


කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 9 (මාස තුනක මහන්සියේ කූටප්‍රාප්තිය....)

Sunday, March 13, 2016

කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 5

යමින් ගමන් කැලෑ ගෙඩි කමු...

අහළ පහළ කඩයක් හෝ නිවසක් නොමැති අලි ගහන කැලෑ මායිමේ පිහිටි මේ ගොවිබිමට එන විට, කන්න බොන්නට අවශ්‍ය සියලුම දෑ නිවසින් රැගෙන ඒමට ගොවියෝ කටයුතු කරති. දින කිහිපයකට සෑහෙන්න ජලය, උයා පිහා ගන්නට අවශ්‍ය අඩුමකුඩුම ටික, අඳින්නට ඇඳුමක් දෙකක්, මුහුණකට-ඇඟපත හෝදගන්නට අවශ්‍ය සබන් සහ දත්බෙහෙත් ටික ආදී අවශ්‍යම කරන ද්‍රව්‍ය ටික තිබෙන විට ගොවිබිමේ ගතකරන ජීවිතය හරි සරළය. අල්පේච්ඡය.

අක්කර හතරහමාරකින් යුත් මේ කෙත්බිම අවට, ලඳු කැලෑවල මේ දිනවල නොසෑහෙන්න කැලෑගෙඩි වර්ග ඇත. ගස්ලබු-කෙසෙල් වැනි පලතුරක් වගාබිමක හැරුණුකොට, මේ කැලෑවල නැති බැවින් දර කෑල්ලක් දෙකක් ගෙනෙන්නට-කිසියම් අවශ්‍යතාවකට රිටක් දෙකක් කපා ගන්නට ගිය විට, මේ කැලෑගෙඩි වර්ග ඇති පදමින් කුසට දා ගැනීම අපේ සිරිතය.

එරමිණියා ගස් මෙහි ලඳු කැලෑවල සහ වගා ඉඩම් වෙත පිවිසෙන පස් පාරවල් දෙපස සුලභ දසුනකි. ඉදුණු එරමිණියා ගෙඩි දම්පාටය. ඇඹුල් රසත් පැණි රසත් මිශ්‍ර අමුතුම රසයක් එහි ඇත. වහා ඇඟේ ඇමිණෙන වක් ගැසුණු තියුණු කටු නිසා, මේවා කඩා ගත යුත්තේ හරි පරිස්සමිනි. 


එරමිණියා
එරමිණියා ශාඛයේ ලොකු අයියා ලෙස සැළකිය හැකි තවත් කැළ ගෙඩි වර්ගයකි දෙබර ශාඛය. එරමිණියා ගහ වැනිම නමුත්, මෙහි ගෙඩි මඳක් විශාලය. රසයෙහි නම් ඒ හැටි වෙනසක් නැත.


දෙබර ශාඛය සහ ඉදුණු දෙබර ගෙඩි

මේ තියෙන්නේ කරඹ ශාඛයකි. පිච්ච මලට සමාන මල් හැදෙන මෙහි ගෙඩි ඉතා රසවත්ය. ඉදුණු ගෙඩි දම් පාටය. මෙම ශාඛයෙහි ඉදුණු ගෙඩි පමණක් නොව අමු ගෙඩි හා මල් ද ආහාරයට ගත හැකිය.  
කරඹ ශාඛය


කරඹ මල්

ඉදුණු කරඹ ගෙඩි

රඹ යායේ ළවැලි පාරේ -මගේ හද දිනූ අරුන්දතී 
වැව පුරා රතු නෙළුම් පිපුණේ - නුඹ බලන්නයි අරුන්දතී...///

විජය කුමාරතුංගයන් ගැයූ මේ ගීතයේ කරඹ යායක් ගැන කියවේ. රතුපාට දළුවලින්, සුදු පාට මල්වලින් සහ කොළ පාට සහ දම්පාට ගෙඩිවලින් යුත් කරඹ ගස සැබවින්ම නෙතට පියකරුය. ඉතින් එවැනි යායක් ගැන කියනුම කවරේ ද? 

මීට අමතරව කෑලිය, කර වැනි ශාඛ වර්ග ද මෙහි නැතුවා නොවේ. මේවා ස්වාභාවිකවම කැලයේ හැදෙන ඒවාය. යමින් ගමන් විනෝදෙට කනවා මිස බඩ පිරෙන්නට කන දේවල් නොවේය. 


කෑලිය ශාඛය

මේ දිනවල කර ශාඛයේ නම් ගෙඩි නැත. ඉතා දිගු සහ තියුණු කටු ඇති නිසා කර කැඩීමේදී ඉතා පරිස්සමින් කළ යුතුය. 

කර ශාඛයේ අත්තක්
මේ ප්‍රදේශය පුරාවට තැන තැන ශේෂ වී ඇති පලු ගස් එමට ඇතත්, ඒවායෙහි කිසිම ගසක මේ දිනවල ගෙඩි නැත. සාමාන්‍යයෙන් පලුගස්වල ගෙඩි හටගන්නේ මැයි සහ ජුනි මාසවලය. පලු ගෙඩි කහපාටට හොඳින් පැසුණු රට ඉඳි වාගේය. පැණිරසය. අලින්ගෙන් බේරීම සඳහා ගොවීන් උඩු පැල සකස් කරන්නේ ද බොහෝ විට පලු ගසකය. 


සාමාන්‍ය ප්‍රමාණයේ පලු ගසක්

මේ කැලෑ ගෙඩි වර්ග හැරුණු විට, පිසගෙන කන පලා වර්ග සහ ගෙඩි වර්ග ද මෙහි ඇත. ඒ අතර, බටු කරවිල විශේෂය. වගා කරවිල තරම් ගෙඩි විශාල නොවූව ද, සාමාන්‍ය කරවිල මෙන්ම මඳක් තිත්ත රසයෙන් යුක්තය. කිසිදු රසායනික තෙල් පෝර කිසිවක් නැතිව කැලයේ ස්වාභාවිකව හැදෙන නිසා, වගා කරවිලවලට වඩා ශරීරයට ගුණදායකය.   

බටු කරවිල
කැරන් ශාඛය මෙහි සුලභව හමු වෙන, ආහාරයට ගත හැකි තවත් ශාඛයකි. එහි එන ළපටි ගොබ එසේත් නැතිනම් කැරන් කොපු ගලවා තෙලට හදාගත් විට කදිමය. 

කැරන් ශාඛය

කැරන් කොපු
මේ කිසිවක් තෙල් පෝර යොදා, මිනිස් ආයාසයෙන් වගා කරන දේවල් නොවේය. කැලයේ ස්වාභාවිකව හැදෙන දේය. 

මේ පිළිබඳව සටහන් තැබූයේ අන් කිසිවක් නිසා නොව, අලි ගහණ මේ ප්‍රදේශයෙහි ගොවිතැන් කෙරුවාව ගැන ලියැවෙන මේ ලිපි පෙළෙහි අත්හළ නොහැකි කොටසක් නිසාය.



පහතින් මෙහි ඉතිරි ලිපිත් කියවන්න.

මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 1 (
පලු ගසේ පැල මත රැයක්....)

මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 2 (
අලි මදිවට හරක්...)


මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 3 (
අලින්ට වැට...)


මිනිස් වාසයක් නැති අලි ගණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 4 (
මැදියම් රැයේ අලියෙකු සමග සටනක්.....)


අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 5 (
යමින් ගමන් කැලෑ ගෙඩි කමු...)


කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 6 (
මිනිසුන්ගේ ධෛර්යය අලින්ටම යට වෙලා යයි ද?)


කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව - 7 (මානව ශිෂ්ටාචාරයේ පදනම් සාධකය ජලයයි.....)

කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 8 (අලින්ගෙ හයියට යට මිනිස්සු විතරක් නෙමෙයි...)


කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 9 (මාස තුනක මහන්සියේ කූටප්‍රාප්තිය....)

Thursday, March 10, 2016

කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව-4

මැදියම් රැයේ අලියෙකු සමග සටනක්.....

වේලාව රාත්‍රී එකොළහ හමාරට ආසන්නය. බිම් පැලේ කණුවක එල්ලා ඇති ලන්තෑරුමේ දැල්ල සුළඟට ඒ මේ අත පැද්දෙමින් ඔහේ පත්තු වෙයි.


රැහැයියන්ගේ සහ කුඩා කෘමීන්ගේ අනවරත හඬලෑම ද යටපත් කරමින්, වරින් වර සැර අඩු වැඩි කරමින් හමා යන තද සුළං පහර නිසා කන්වල පවා අගුලු වැටී ඇති ගාණය. මේ තද සුළං පහර ඇඟේ වදිනා විට දැනෙන්නේ සීත වාතය පපුවේ පිටපොත්ත පසාරු කරගෙන පපු කුහරය තුළට ඇතුළුව, ඒ ක්ෂණයෙන් මුළු ඇඟම හිරිවට්ටමින් ලේ නහර දිගේ ගත පුරාම ගමන් කරන්නාක් මෙනි. 

තද සුළං පහර ඒ මේ අතට අඹරවමින් හමනා විට, පොල් අතු වහළ ගැලවී යාදෝ කියා ද විටෙක සිතේ. සුළං පහර පොල් අතු වහළේ වැදී හමනා විට එන අඛණ්ඩ "හෝ හෝ" හඬත්, තද සුළං පහර පැළ තුලට නොඑනු පිණිස උඩු පැලේ දෙපස විවෘත අවකාශය ආවරණය වන සේ එල්ලා ඇති පරණ සරම් කඩමාලු සහ ඉටි කවර සුළඟට පැද්දෙන විට එන "සර සර" හඬත් නිසා මේ රැයේ කොහොමටත් නින්දක් නම් අහළ මායිමකටවත් එන්නේ නැත. 

මෙවැනි වේලාවට උඩු පැලේ අතුරා ඇති පැදුරු කඩමාල්ල මත වැතිර, කේශාන්තයේ සිට පාදාන්තය දක්වා පෙරවනයෙන් හොඳහැටි ඇඟ වසා ගෙන, කුඹුරට අලි පැමිණ ඇද්දැයි උඩු පැලෙන් බැස පරීක්ෂා  කර බැලිය යුතු මීළඟ අඩහෝරාව එන තෙක් නිවී හැනහිල්ලේ සිටිනු විනා කළ හැකි අන් කාර්යයක් නැත. 

අක්කර හතර හමාරකින් යුත් මේ කුඹුරු යායේ ගොයම දැන් බොහෝ දුරට පීදිලා අවසන්ය. වැපිරූ දා පටන් පරිස්සම් කළ ගොයම ඉතිරි සති කිහිපය තුළ ද පරිස්සම් කර නොගතහොත් මහන්සිය සහ වැය කළ මිල මුදල් සියල්ල වතුරේය. 


හරියටම වේලාව එකොළහයි හතළිස් පහය. අධිබලැති විදුලි පන්දම ගෙන උඩු පැලෙන් අඩක් බිමට බැස, කුඹුරේ හතර මායිම දිගේ විදුලි පන්දම අල්ලමින් අලි වැදී ඇද්දැයි පරීක්ෂා කළ යුතු ඊළඟ අඩහෝරාව එන්නේ රාත්‍රී දොළහටය. ඒ සඳහා තවත් විනාඩි 15ක් ඇත. එහෙත්, පැලේ හාන්සි වී සිටි අනෙක් සගයා අඩහෝරාව සම්පූර්ණ වෙන්නටත් මත්තෙන් අලි ඇවිත්දැයි බලන්නට යමියි කල් වේලා ඇතුවම උඩු පැලෙන් බිමට බැස්සේය. 



බිමට බැස්සේ වෙලාවටය. අඩි 10කට වැඩි මිසක් අඩු යැයි කිව නොහැකි තරමේ උසකින් යුත් සද්දන්ත අලියෙකු විදුලි වැට පෙරළා ගෙන කුඹුරට ඇතුල් වෙලාය. කි.මී හතරක පහක තරම් දුරක් කරා වුව ආලෝකය එල්ල කළ හැකි අධිබලැති විදුලි පන්දම එම සද්දන්තයා වෙත එල්ල කරමින්, "ඔහෙ හිටු" අලියා කියමින් ගැඹුරු ගොරහැඬි හඬින් කෑ ගසන අතරතුර, සැණෙකින් අලි වෙඩිල්ලක් ද පත්තු කිරීමට අපි කටයුතු කළෙමු. 


අලි වෙඩි
එම හඬත් එක්කම බියට පත් අලියා, කන් පට හකුළුවා, කපොල් තලය උස් කර, ක්ෂණිකව අනිත් පැත්ත හැරී කුඹුරෙන් පිටමන් වුනේය. ඇතැම් අලි මෙලෙස විදුලි පන්දම් එල්ල කරමින් කෑ ගසන විට, ආපසු හැරෙනු වෙනුවට විදුලි පන්දම එල්ල කරන දෙසට එක පිම්මේ පැමිණෙයි. මේ නිසා, අලි එලවිල්ල ද එතරම් සුකර කටයුත්තක් නොවේ. 

තවමත් රැය පහන් වීමට පැය හයකට ආසන්න කාලයක් ඉතිරිව ඇති නිසා, නැවත අලි කුඹුරට ඒමට බොහෝ දුරට ඉඩ ඇත. එබැවින්, වරින් වර උඩු පැලෙන් බැස, විදුලි පන්දම එල්ල කර කුඹුරේ හතර කොන සුරක්ෂිත දැයි තහවුරු කරගනිමින් එලි වෙන තෙක්ම නිදිවරන්නට අපට සිදු විය.

මේ දිස්වන්නේ විදුලි වැටේ කණුවක් ද බිඳ දමා, හරක් ඇතුල් වීම වැළැක්වීමට සකස් කර තිබූ අන්දර කටු ඉති සහ කටු කම්බි ගසා අහුරා තිබූ වැට ද කඩාගෙන අලියා කුඹුරට ඇතුල් වූ ස්ථානයයි.



මේ දිස්වන්නේ අලියා විනාඩි කිහිපයට කා දැමූ පැසුණු ගොයම් කුට්ටියයි. 






කෑ ගැසිල්ලේ සහ අලි වෙඩිල්ලේ හඬට ආපසු හැරුණු අලියා කෙසේ හෝ ගොස් ඇත්තේ කකුලක් බිම අතුල්ලමිනි. එක්කෝ විදුලිය නිසා උගේ කකුලක් හිරි වැටුනා විය යුතුය. නැතිනම් අන්දර කට්ටක් හෝ කටු කම්බිය පෑගුනා විය යුතුය.




වගාව රැකගන්නට මිනිසුන් වෙහෙසෙන්නේ ද තම බඩවියත රැකගන්නටය. අලි වගාවන් වෙත කඩා වදින්නේ ද තම බඩ වියත රැකගන්නටය. 

අඳුර වැටුන පසු රජයේ විදුලි වැටත් කෙසේ හෝ පෙරළා ගෙන, මිනිසුන් විසින් පෞද්ගලික්ව තම වගා ඉඩම් වටා සකස් කර ඇති විදුලි වැටවල් ද පෙරළා ගෙන, ඇතැම් විට විදුලිය ද වද්දා ගෙන, කටුකම්බි කකුලේ ඇන ගෙන, ජීවිතය ද අවදානමට ලක් කරමින් වගාවන් වෙත කඩා වදින්නේ විකුණන් කන්නට නොව හුදෙක් කුස පුරව ගන්නට නොවේදැයි සිතෙන විට අලි ගැන ඇති වන්නේ අනුකම්පාවකි. එහෙත්, එසේය කියා බුරුලක් දෙන්නට කෙසේවත් ගොවියන්ට නොහැක. 

අලි තම වගාවන් වෙත වැදුනොත් වෙන විනාශය උන් භුක්ති විඳින ප්‍රමාණයට වඩා බෙහෙවින් විශාල වන නිසාත්, උන් හා මුහුණට මුහුණ හමු වුවහොත් ජීවිතය තොර කර ගන්නට සිදු වන නිසාත් මිනිසුන් අලි පැමිනීම වැළැක්වීමට සෑහෙන්න උපක්‍රම සහ සටනක් කරයි. අලින් ද ඒවා නොතකා කෙසේ හෝ වගාවන් වෙත කඩා වැද කුස පුරවා ගන්නට උත්සාහ කරයි.

මේ නිසා විදුලි වැට වැනි මානසික බාධක වෙනුවට ශක්තිමත් භෞතික බාධකයක් ගොඩ නොනැගෙනතාක් අලි මිනිස් අරගලය තවත් බොහෝ කලක් මෙලෙස පවතිනු ඇත. 

පහතින් මෙහි ඉතිරි ලිපිත් කියවන්න.

මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 1 (
පලු ගසේ පැල මත රැයක්....)

මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 2 (
අලි මදිවට හරක්...)


මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 3 (
අලින්ට වැට...)


මිනිස් වාසයක් නැති අලි ගණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 4 (
මැදියම් රැයේ අලියෙකු සමග සටනක්.....)


අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 5 (
යමින් ගමන් කැලෑ ගෙඩි කමු...)


කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 6 (
මිනිසුන්ගේ ධෛර්යය අලින්ටම යට වෙලා යයි ද?)


කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව - 7 (මානව ශිෂ්ටාචාරයේ පදනම් සාධකය ජලයයි.....)

කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 8 (අලින්ගෙ හයියට යට මිනිස්සු විතරක් නෙමෙයි...)


කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 9 (මාස තුනක මහන්සියේ කූටප්‍රාප්තිය....)

Saturday, March 5, 2016

කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 3

අලින්ට වැට...

රටේ සෙසු ප්‍රදේශයන්හි ගොවිතැන්බත් කෙරුවාව මෙන් නොව මෙම ප්‍රදේශයෙහි ගොවිතැන් කෙරුවාව ගොවියන්ට අතිරේක වැයක් දැරිය යුතු කාර්යයකි. එකී වැය හුදෙක් ශ්‍රමය වැගිරීමට පමණක් සීමා වූවක් නොව, මිල මුදල් වැය කිරීමට ද අදාළය. හරකුන්ගෙන් සිදු වන හානි වළක්වා ගැනීම සඳහා කටුකම්බි ඇද, වගා බිම් වටා වැටවල් සකස් කිරීමට සිදු වන බව පසුගිය ලිපියෙන් මම සඳහන් කෙළෙමි. එපමණක් නොව හරකුන් ඉලක්ක කර සකසන එවැනි වැටවල්, වගාබිම් කරා කඩා වදින අලින්ට හුදු නූල්පොටවල් තරම් දෙයක් විනා අන් යමක් නොවන බව ද එහිලා තවදුරටත් සඳහන් කෙරුණි. 

රැය පහන් වන තුරු සවිමත් ගස්වල සැකසූ උඩුපැලවල් මතට වී, අලි වගාබිම් වෙත වදින විට කෑ කෝ ගසමින්, අධිබලැති විදුලි පහන් එළි එල්ල කරමින්, අලි වෙඩි දමමින් අලි එළවීම එතරම් පහසු කාරියක් නොවේ. ඇතැම් විට යටිගිරිය කැඩෙන තරම් කෑ ගැසුව ද, අලි වෙඩි දැම්ම ද, මිනිස් හඬට සහ ඒ අලි වෙඩිවලට බිය නැති අලින් ද සිටිති. එවැනි අලි වගාවෙන් පිටව යන්නේ තම සිතැඟි පරිදි ඇති තරම් බඩ කට පිරෙන්නට කා, විශාල හානියක් වගාවට සිදුකරමිනි. 

මේ නිසා, කුඹුරු වේවා වෙනත් ගොඩ වගාවක් වේවා කුමන වගාවක් කළ ද, තම වගාබිම් වටා විදුලිය දැමීමට මෙම ප්‍රදේශයෙහි ගොවියෝ බොහෝ විට කටයුතු කරති. රක්ෂිතය සහ වගාබිම් වෙන් කරමින්, රජයෙන් විදුලි වැටක් සකස් කර තිබුණ ද, හැමදාම පාහේ රක්ෂිතයේ සිට අලි වගාබිම් කරා ඇතුල් වන්නේ එම විදුලි වැට කඩාගෙනය. එම විදුලි වැට මතට කැලෑවෙන් සාමාන්‍ය ගසක් හෝ විශාල අත්තක් කඩාගෙන විත් දමා, ඒ හරහා මාරු වීමට තරම් අලි බුද්ධිමත්ය. 

එලෙස විදුලි වැට කඩාගෙන පැමිණෙන අලින්ගෙන් තම වගාබිම්වලට වන හානි වළක්වා ගැනීම සඳහා ගොවියන් ද, තම ශ්‍රමයෙන් සහ ධනයෙන් වගා බිම් වටා සවිමත් කණු සිටුවා කම්බි රැහැන් ඇද විදුලි වැටවල් සකස් කරති. ඒ සඳහා විදුලිය සපයා ගැනෙන්නේ සූර්යපැනල් ආධාරයෙනි. 

අද මුළු දවස පුරාම සිදු කෙරුණේ මෙලෙස විදුලි වැට සකස් කරන එකය. අක්කර 4.5කින් යුත් මේ කුඹුරු යායේ ගොයම දැන් දැන් පීදෙන්නට පටන් ගෙන ඇති නිසා, විදුලි වැට සකස් කිරීමේ කාර්යය දිනකින් වුව පස්සට දැමිය හැකි කාර්යයක් නොවේ. එවැනි දිනක පමාව බොහෝ සෙයින් පසුතැවිල්ලට හේතු විය හැකිය. දැනටමත් මේ කෙතට හතර වතාවක් පමණ අලි පැමිණ සුළු සුළු හානි සිදු කර තිබේ. ඒ ගොයම පීදෙන්නට පෙරාතුවය. 


මේ එලෙස කුරු අලියෙකු පැමිණි අවස්ථාවකි.
බොහෝ සෙයින් අලි සෙල්ලම පටන් ගන්නේ ගොයම පීදුණු පසුවය. ඒ සුළඟට මුසුව හමා යන කිරිවදින ගොයමේ පුසුඹ උන්ට දැනෙන නිසා විය යුතුය. කොහොමටත්, කිරි රහට හැපෙන පීදෙන ගොයම උන්ට අමෘතය වන් අහරක් බව අමුතුවෙන් නොකිව මනාය. 



අක්කර පහකට ආසන්න මේ කෙත් බිම වටා යකඩ ඉන්නෙන් වළවල් හාරා, ඇලව හිටින සේ කණු සිටුවීමට කටයුතු කෙරුණි. කම්බි ඇදීමේ කාර්යය පොළොවට විදුලිය කාන්දු නොවන සේ පරිස්සමින් සිදු කළ යුතු කාර්යයකි. ඒ අනුව, කණුවෙහි ප්ලාස්ටික් බොතල් හෝ ප්ලාස්ටික් බට කෑලි ගසා, ඒ හරහා කම්බිය ඇදීම සිදු කෙරුණි. 



මෙලෙස කම්බි ඇද විදුලි වැට සකස් කර, විදුලිය දැමීමෙන් පමණක් අලි ඇතුල් වීමේ අවදානම පහවන්නේ නැත. ඒ අනුව, අවට වටපිටාවේ අලින්ට කඩාගෙනවිත් විදුලි වැට මතට දැමිය හැකි තරමේ ගස් කප්පාදු කර, කප්පාදු කළ අතු ඉවත් කිරීම ද අනිවාර්යයෙන් කළ යුතුය. 

මේ කෙත්යාය වටා සවිකර ඇති විදුලි වැටට අවශ්‍ය විදුලිය සැපයෙන්නේ ගස මත සවිකර ඇති මේ සූර්ය පැනලයෙනි. 



ඉන් ජනිත වන විදුලිය ප්‍රමාණවත් ඇම්පියර් ගණනින් යුත් විදුලිකෝෂයකට ආරෝපණය කළ යුතුය. දවල් දවසේ එලෙස ආරෝපිත බැටරිය මගින් රැය පහන් වන තුරු කම්බි වැටට විදුලිය සැපයේ. ඒ සඳහා පරිපථයක් සවි කර ඇත. 

පරිපථයෙන් ආවරණය කළ හැකි භූමි ප්‍රමාණය සහ ධාරිතාව මත සාමාන්‍යයෙන් මෙවැනි වගා ආරක්ෂක පරිපථවල දැන් පවත්නා වෙළඳපොළ මිල  රුපියල් 6,000 සිට 11,000 දක්වා අතර පවතී. මේ සියල්ල මේ ප්‍රදේශයෙහි ගොවියන්ට තම අතින් දැරීමට සිදු වන වියදම්ය. ඇඟපත වෙහෙසා මහපොළොවත් එක්ක හැප්පෙමින් හෙළන දහඩිය කඳුළුවලට අමතරව වැය කළ යුතු මිලමුදල්ය.


මෙලෙස විදුලිය දැමූ විට අලි වගාවන් වෙත පැමිණීමේ යම් පාලනයක් සිදු වුණ ද, අලි උවදුර ඉන් සම්පූර්ණයෙන්ම පහ නොවේ. මෙහි මුලින් කී පරිදි, විදුලියට මට්ටු නොවී, විදුලි වැට ද කඩා ගෙන වගාබිම්වලට ඇතුල් වන අලින් ද සිටින නිසා, අස්වැන්න කපා ගෙට ගන්නා තෙක් මෙහි ගොවිතැන් බත් කරන ගොවියන්ට හිතට නිවනක් නැත්තේ ඒ නිසාය. 

පහතින් මෙහි ඉතිරි ලිපිත් කියවන්න.

මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 1 (
පලු ගසේ පැල මත රැයක්....)

මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 2 (
අලි මදිවට හරක්...)


මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 3 (
අලින්ට වැට...)


මිනිස් වාසයක් නැති අලි ගණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 4 (
මැදියම් රැයේ අලියෙකු සමග සටනක්.....)


අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව 5 (
යමින් ගමන් කැලෑ ගෙඩි කමු...)


කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 6 (
මිනිසුන්ගේ ධෛර්යය අලින්ටම යට වෙලා යයි ද?)


කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව - 7 (මානව ශිෂ්ටාචාරයේ පදනම් සාධකය ජලයයි.....)

කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 8 (අලින්ගෙ හයියට යට මිනිස්සු විතරක් නෙමෙයි...)


කිසිදු මිනිස් වාසයක් නැති, අලි ගහණ කැලෑ මායිමේ කුඹුරු කෙරුවාව- 9 (මාස තුනක මහන්සියේ කූටප්‍රාප්තිය....)