විවිධ අවශ්‍යතා සඳහා වරින් වර වෙළඳපොලේ සිට අප කොපමණ දෑ නිවෙස් කරා රැගෙන එන්නෙමු ද? විවිධ ආහාරපාන වර්ගවල පටන් ඇඳුම් පැළඳුම්, විදුලි උපකරණ, ඉලෙක්ට්‍රෝනික උපකරණ, ප්ලාස්ටික් භාණ්ඩ, ලෝහමය භාණ්ඩ ආදී ලැයිස්තු ගත කළ නොහැකි තරමේ අයිතමයන් රැසක් එලෙස අප රැගෙන එන්නෙමු.
මේ අතරින් ආහාරපාන වර්ග හැරුණු විට අනෙක්වා බොහොමයක් නොදිරන සුළු ද්‍රව්‍යයන්ය. බොහෝ විට ඇසුරුම්කරන ලද ආහාරපාන වර්ගයන්හි ද අසුරනයන් සහ බහාලුම් පහසුවෙන් දිරන සුළු ද්‍රව්‍යයන් නොවේ.
මීට අමතරව අප වෙළඳසැලට ගොඩවෙන වාරයක් පාසා කොපමණ නම් පොලිතින් මලු ප්‍රමාණයක් නිවෙසට රැගෙන එන්නෙමු ද? නිවසට අවශ්‍ය අඩුමකුඩුම ටික වෙළඳපොලෙන් රැගෙන ඒම සඳහා අපේ නිවෙස්වල පවා බොහෝ කලකට පෙර තිබුණේ එක මල්ලකි. ඒ ඉඩකඩ සහිත පන් මල්ලකි. අද ඒවා බැද්දට ගොස්, වෙළඳපොලෙන් නිකම් ලබා දෙන පොලිතින් මල්ලට අපිදු හුරු වී සිටිමු.
මෙලෙස දිනපතා එකතු වන පොලිතින් මලු සහ කාලෙන් කාලෙට භාවිතයෙන් ඉවත් කරනු ලබන සෙරෙප්පු, සපත්තු, විදුලි උපකරණ, ප්ලාස්ටික් උපකරණ ආදී භාණ්ඩ වර්ග කොපමණ නම් අප පරිසරයට මුදා හරින්නෙමු ද?
මේ සඳහා ගතයුතු විසඳුම කුමක් ද? පරිසරයට හානිකර යැයි එම නොදිරන සුළු ද්‍රව්‍ය තහනම් කිරීම ද?
මහපොළොවේ පවතින යථාර්ථය ට අනුව නම් නිසි ආදේශකයන් නැතිව එවැනි දේ තහනම් කිරීම කිසිසේත්ම ප්‍රායෝගික නොවේ.
එසේ නම් වඩා ප්‍රායෝගික සහ තිරසර විසඳුම කුමක් ද?
භාවිතයෙන් පසු ඉවතලන පොලිතින් උර, සෙරෙප්පු කුට්ටම්, සපත්තු කුට්ටම්, ප්ලාස්ටික් භාණ්ඩ, විද්‍යුත් උපකරණ ආදී පහසුවෙන් නොදිරන සුළු දෑ ප්‍රතිචක්‍රීයකරණය සඳහා යළි එම ද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදනය කරනු ලබන සමාගම් වෙත යැවෙන වැඩපිළිවෙළකට යාමය. එවිට පරිසරයත් රැකෙන්නේය. සම්පත් අනවශ්‍ය ලෙස වැය වීමත් නතර වන්නේය. මිනිස් අවශ්‍යතාත් පහසුවෙන් ඉටුවන්නේය.
අපේ රටේ නිෂ්පාදනය නොකෙරෙන එනම් ආනයනය කෙරෙන භාණ්ඩ වර්ග සම්බන්ධයෙන් කළ යුතු වන්නේ භාවිතයෙන් පසු ඉවත් කරනු ලබන විදුලි උපකරණ, ජංගම දුරකතන වැනි දෑ සන්නම් අනුව ප්‍රකෘති තත්වයෙන්ම හෝ අමුද්‍රව්‍ය ලෙසින් ඔවුන් වෙතම යළි යවන වැඩපිළිවෙලකට යාමය.
ජනඝනත්වය වැඩි නාගරික ප්‍රදේශවල මතු වී ඇති කසළ ප්‍රශ්නයට ඇති එක් තිරසර විසඳුමක් ලෙස ද ප්‍රතිචක්‍රීයකරණය හැඳින්විය හැක. දිරන සුළු ආහාර ද්‍රව්‍ය වැනි දෑ පොහොර සකස් කිරීමට හෝ මහපොළොවට යට කිරීමට යොදාගත් විට කසළ දැන් පවත්නා තරමේ ප්‍රශ්නයක් වන්නේ නැත.
මෙවැනි වැඩපිළිවෙළක් ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා පහසුම ක්‍රියාමාර්ගය වනුයේ පවතින ප්‍රාදේශීය සභා සහ නගර සභා හරහා ප්‍රතිචක්‍රීයකරණය කළ හැකි සහ කළ නොහැකි ද්‍රව්‍ය යම් දින සැලැස්මකට අනුව වෙන වෙනම එකතු කිරීමයි.
කසළ වර්ගීකරණ කාර්යය නිවැසියන්ගේ වගකීමක් කළ යුතුය. එක් එක් කසළ කාණ්ඩය රැගෙන යනු ලබන විශේෂිත දින පිළිබඳව නිවැසියන් කල්තබා දැනුවත් කර, ඒ අනුව නියමිත දින සැලැස්මට අනුව අදාළ කසළ කාණ්ඩය පමණක් අදාළ දිනයට රැගෙන යා යුතුය. එම කසළ කෙළින්ම විවෘත පරිසරයට මුදා නොහැර, ප්‍රතිචක්‍රීයකරණය සඳහා අදාළ ආයතන වෙත යොමු කළ යුතුය. එතෙක් ප්‍රතිචක්‍රීයකරණය කළ හැකි එම ද්‍රව්‍ය රැස් කර තබා ගැනීමේ මධ්‍යස්ථාන ප්‍රාදේශීය මට්ටමින් සහ දිස්ත්‍රීක්ක මට්ටමින් ඇති කළ යුතුය.
දැනට බෝතල්, පත්තර, පරණ යකඩ, පරණ ප්ලාස්ටික් බේසම් වැනි දෑ විවිධ පුද්ගලයන් නිවාස වෙතම පැමිණ සුළු මුදලකට හෝ පැරැණි භාණ්ඩ කිහිපයකට අලුත් භාණ්ඩයක් ලබා දීමේ පදනම මත එකතු කරගෙන යති. එය සැබවින්ම ප්‍රශංසනීයය. නමුත්, රටක් ලෙස එය ප්‍රමාණවත් නැත. පවත්නා පළාත් පාලන ආයතන ව්‍යුහය හරහා විධිමත්ව ක්‍රියාත්මක කෙරෙන තිරසාර වැඩපිළිවෙළක් ලෙස එය ක්‍රියාත්මක විය යුතුය.
මෙය පළමුව බස්නාහිර පළාතේ නාගරික ප්‍රදේශයන්ගෙන් ආරම්භ කළ හැක.
රටේ සිව් දෙසින් ඇල දොළ ගංගා ගලා බසින, සොබා අසිරියෙන් පිරි රටක් දිනෙන් දින කසළින් පිරි අසුන්දර වටපිටාවකින් යුක්ත වනු දකින විට අපට නම් ඇතිවන්නේ කලකිරීමකි. අපේ රටේ සොබා සුන්දරත්වයේ වටිනාකම අපේ රටේ මිනිසුන්ට වඩා සතියකට දෙකකට සංචාරයට පැමිණෙන විදේශිකයන්ට වැටහේ යැයි විටෙක අපට සිතේ. විදේශිකයෙකු අඩුම තරමේ ටොපි කොළයක් නොව කෙළ පිඬක්වත් පාරේ අශෝභන ලෙස අතන මෙතන දමනු අප නම් දැක නැත.
එම නිසා, සුන්දර රටක්-සුන්දර වටපිටාවක් නිර්මාණය කළ හැක්කේ එවැනි විධිමත් වැඩපිළිවෙලකට අප යන්නේ නම් පමණි. එය කිසිසේත්ම කිරීමට අපහසු කාර්යයක් නොවේ. අවශ්‍ය වන්නේ ඕනකම සහ කැපවීම පමණක්ය.
මීතොටමුල්ල කුණු කන්දට එරෙහිව උද්ඝෝෂණය කළ අයට පහරදීම සම්බන්ධයෙන් මා මීට පෙර ලියූ සටහනින් ද මේ පිළිබඳව කරුණු දක්වා ඇත. විශේෂයෙන්ම එම ලිපිය මගින් ජපානයේ එක්තරා ප්‍රදේශයක ක්‍රියාත්මක කෙරෙන එවැනි කසළ කළමනාකරණ වැඩපිළිවෙළක් පිළිබඳව තොරතුරු දක්වා ඇත. ඔවුන්ගේ ඉලක්කය 2020 වන විට 100%ක් කසළින් තොර නගරයක් බවට පත් වීමය.
එම ලිපිය පහතින් කියවන්න.
